KAN DOKU
***Kan doku:
→Kan doku; kan plazması ve kan hücreleri olmak üzere 2 kısımdan oluşmuştur.
►Kan plazması:
→Kanın %55’ ini oluşturur.
→Kan plazmasının bileşiminde; su (%92), monomer besinler, mineraller, vitaminler, hormonlar, antikorlar, NH3, üre,
O2, CO2, kreatinin, bilirubin, heparin, histamin ve kan proteinleri (fibrinojen, protombin, albümin, globulin) bulunur.
Kan plazmasının görevleri:
→Dokulara besin ve oksijenin taşınmasını sağlar.
→Dokulardaki karbondioksit ve diğer atık maddelerin uzaklaştırılmasını sağlar.
→Kan hücrelerinin hareket etmesi için ortam oluşturur.
→Vücut sıcaklığının, bütün vücuda dağıtılmasını sağlar.
→Hormonların hedef organlara taşınmasını sağlar.
→Taşıdığı antikorlar ile bağışıklığı sağlar.
→Albümin ve globulin proteinleri, kanın protein osmotik basıncının ayarlanmasını sağlar.
→Fibrinojen ve protombin proteinleri, kanın pıhtılaşmasında görev alır.
→Heparin, kanın damar içinde pıhtılaşmasını engeller.
→Histamin, kılcaldamarların genişlemesini sağlayarak onların geçirgenliğini arttırır.
►Kan hücreleri:
→Kan hücreleri; alyuvar, akyuvar ve kan pulcukları olmak üzere 3 gruba ayrılır.
►►Alyuvar (eritrosit):
→Kırmızı renklidir.
→1 mm3 kanda sayıları 4,5-5,5 milyon kadardır.
→Ömürleri 120 gündür.
→Memelilerdeki alyuvarlar, olgunlaştıktan sonra çekirdek ve organellerini kaybeder.
→Embriyonik dönemde; karaciğer ve dalaktaki retikulo-endotel hücrelerinde üretilirler.
→Embriyonik gelişimin ilerleyen aşamalarından itibaren, yaşam boyunca kırmızı kemik iliğinde üretilirler.
→Yaşlı alyuvarlar, karaciğer ve dalaktaki kupfer hücrelerinde ile kırmızı kemik iliğindeki megakaryosit
hücrelerinde parçalanırlar.
Alyuvarların görevleri:
→Dokulara oksijenin taşınmasını ve dokulardaki karbondioksitin uzaklaştırılmasını sağlarlar.
→Kana kırmızı rengini veren hemoglobin taşırlar.
→Kanın pH' ının ayarlanmasında görev alırlar.
→Kan gruplarının belirlenmesini sağlayan antijenler taşırlar.
►►Akyuvar (lökosit):
→Beyaz renklidir.
→Çekirdek ve organelleri bulunur.
→1 mm3 kanda sayıları 7-10 bin kadardır.
→Ömürleri 3-4 gündür.
→Yalancı ayak oluşturup, aktif olarak hareket edebilirler.
→Akyuvarlar; granüllü ve granülsüz akyuvarlar olmak üzere 2 gruba ayrılır.
►►►Granüllü akyuvarlar:
→Bunlar, kırmızı kemik iliğinde üretilirler.
→Granüllü akyuvarlar; nötrofil, bazofil ve eozinofil olmak üzere 3 gruba ayrılır.
♦Nötrofil: vücuda giren mikropları fagosotiz ile hücre içine alıp, yok eder.
♦Eozinofil: vücudun parazit ve alerjik hastalıklara karşı korunmasını sağlar.
♦Bazofil: kanın damarlar içinde pıhtılaşmasını engelleyen heparin ve kılcal damarların geçirgenliğini arttıran
histamin üretir. Bunlar aynı zamanda, yaralanan bölgelerde birikerek yaranın şişmesine ve ağrı duyusunun
oluşmasına neden olurlar.
►►►Granülsüz akyuvarlar:
→Bunlar, sarı kemik iliğinde üretilirler.
→Granülsüz akyuvarlar; lenfosit ve monositler olmak üzere 2 gruba ayrılır.
♦Lenfositler:
→Bunların çekirdeği yuvarlak olup, sinir doku hariç tüm dokularda bulunurlar.
→Lenfositler; B-lenfosit ve T-lenfositler olmak üzere 2 gruba ayrılır.
♦♦T-lenfositler:
→Hücresel bağışıklıktan sorumludur.
→Bunlar sarı ilikte üretilir ve timus bezinde olgunlaşırlar.
→Bunların bir kısmı salgıladıkları kimyasal maddelerle mikropları yok eder.
→Bunların bir kısmı da hafıza hücresine dönüşür.
♦♦B-lenfositler:
→Humoral (sıvısal) bağışıklıktan sorumludur.
→Bunlar sarı ilikte üretilir ve aynı yerde olgunlaşırlar.
→Bunların bir kısmı antikor üreterek mikropları etkisiz hale getirir.
→Antikor üreten B-lenfosit hücrelerine plazma hücreleri adı verilir.
→Bunların bir kısmı da hafıza hücresine dönüşür.
♦Monositler:
→En büyük akyuvarlar olup, çekirdekleri fasulye tanesine benzer.
→Bunlar, mikropları mikropları fagosotiz ile hücre içine alıp, yok eder.
→Aynı zamanda yaşlı hücrelerin parçalanmasını sağlarlar.
→Bunların bir kısmı, kılcaldamar dışına çıkarak doku sıvısına geçer ve makrofaj hücrelerine dönüşür.
►►Kan pulcukları (trombositler):
→Renksiz ve çekirdeksizdirler.
→1 mm3 kanda sayıları 250-400 bin kadardır.
→Ömürleri 7 gündür.
→Bunlar, kırmızı kemik iliğinde yaşlı alyuvarlı parçalaması sonucunda oluşurlar.
###########################################################################################
