***Dil:
→Besinleri, karıştırmada ve yutmada görev alır.
→Dil aynı zamanda, besinlerin tadlarını alır ve konuşmamıza yardımcı olur.
***Dişler:
→Besinlerin çiğnenmesinde görevlidirler.
→Dişler, besinleri mekanik sindirirerek; daha küçük parçalara ayrılmasını sağlar.
→İnsanlarda ilk önce, 7 yaşına kadar 20 tane süt dişleri çıkar.
→Daha sonra bu dişler dökülür ve bunların yerine kalıcı dişler çıkar.
→Yetişkin bir insanda 32 diş bulunur.
→Dişler; kesici dişler, köpek dişleri ve azı dişleri olmak üzere 3 gruba ayrılır.
►Kesici dişler:
→Toplam 8 tanedir.
→Bunlar, besinleri tutmaya ve kesmeye yarar.
►Köpek dişleri:
→Toplam 4 tanedir.
→Bunlar, besinleri parçalamaya yarar.
►Azı dişleri:
→20 tanedir.
→Bunlar besinleri öğütmeye yarar.
Dişin yapısı:
→Dişin yapısı; taç, boyun ve kök olmak üzere 3 kısımdan oluşmuştur.
→Dişin taç kısmında, mine tabakası bulunur.
→Bu tabaka cansız olup, dişi dış etkenlere karşı korur.
→Mine tabakasının altında, dentin tabakası bulunur.
→Dentin tabakası canlıdır.
→Bu tabakanın iç kısmında, kan damarları ve sinirlerin geçtiği diş özü (pulpa) bulunur.
***Tükürük bezleri:
→İnsanda; dil altı, çene altı ve kulak altı olmak üzere 3 çift tükürük bezi bulunur.
→Tükürük bezleri, tükürük sıvısı üretir.
→Tükürük sıvısının bileşiminde; su, mukus, mineraller (Na, Ca...), lizozim enzimi ve amilaz (pityalin) enzimi bulunur.
Tükürüğün görevleri:
→Karbonhidratları kimyasal sindirir.
→Besinleri yumuşatır, besinlerin çiğnenmesini ve yutulmasını kolaylaştırır.
→Bileşimindeki, lizozim enzimi ile bakterilerin büyük bir kısmını öldürür.
Ağızda sindirim (pH: 6,7- 7):
Nişasta + H2O -----------------> Maltoz + Dekstrin
Pityalin
**Yutak:
→Besinlerin yutulmasında görevlidir.
→Besinler yutulurken, gırtlak kapağı soluk borusunu kapatır.
→Böylece besinlerin soluk borusuna kaçması önlenir.
**Yemek borusu:
→Kasılıp-gevşeyerek besinleri mideye gönderir.
→Yemek borusu içten-dışa doğru; mukoza, düz kas ve bağ doku olmak üzere 3 tabakadan yapılmıştır.
→Mukoza tabakasında bulunan, goblet hücreleri mukus sıvısı salgılar.
→Düz kas tabakasında bulunan kaslar kasılıp gevşeyerek besinlerin ilerlemesini sağlar.
→Bağ doku ise yemek borusunu dış etkenlerden korur.
**Mide:
→Midenin yemek borusuna bağlandığı kısma kardia, ince bağırsağı bağlandığı kısma pilor denir.
→Midenin yapısı da yemek borusunda olduğu gibi 3 tabakadan yapılmıştır.
→Mukoza tabakasında mukus salgılayan goblet hücreleri ile mide bezleri bulunur.
→Düz kas tabakasında ise mekanik sindirimde görevli olan kaslar bulunur.
Midede sindirim (pH: 1-2):
→Besin maddeleri ağız, dil ve mide girişindeki sinirleri uyarması sonucunda, midede bulunan bazı hücreler uyarılır
ve gastrin hormonu salgılamaya başlar
→Gastrin hormunu, kanla taşınarak, mide bezlerini uyarır.
→Mide bezleri mide özsuyu salgılamaya başlar.
→Mide öz suyunun bileşiminde; mukus, HCl, pepsinojen ve süt çocuklarında lap (renin) enzimi bulunur.
→Pepsinojen, midenin kendini sindirmesini önlemek için inaktif (zimojen) olarak salgılanır.
→HCl asit, pepsinojeni, pepsine dönüştürerek aktifleştirir.
Pepsinojen ----------------> Pepsin
(inaktif) HCl (aktif)
→Pepsin, proteinlerin kimyasal sindirimini başlatır.
Protein + H2O ------------------> Polipeptid (pepton)
Pepsin
→Süt çocuklarında ise önce sütün proteinleri, lap enzimi ile çökeltirir.
→Daha sonra pepsin enzimi ile kimyasal sindirim yapılır.
Süt proteinleri ------------------------> Çökelmiş protein + H2O
(kazeinojen) Lap enzimi (kazein)
Not:
→Lap enzimi, süt proteinlerini kimyasal olarak sindirmez.
→Bu enzim sadece süt proteinlerinin çökelmesini (kümeleşmesini )sağlar.
→Çökmüş proteinler pepsin enzimi tarafından sindirilir.
Çökelmiş protein -------------------> Polipeptid (pepton)
Pepsin
→Midede bulunan besin-enzim karışımına kimus denir.
BAŞA DÖN
ANA SAYFAYA DÖN
###########################################################################################
