*İnsanda cinsiyete bağlı kalıtım:
→X ve Y kromozomları üzerinde taşınan karakterler, cinsiyete bağlı kalıtımı oluşturur.
→Cinsiyet kromozomları, aynı zamanda; cinsiyetin haricindeki bazı karakterlerin kalıtımını sağlar.
→Bu karakterlerin bazıları, mutasyonla bozularak kalıtsal hastalıkları oluşturur.
→X ve Y kromozomları aynı şekil ve büyüklükte değildir.
→Bu nedenle bu kromozomlarda, homolog (eş) ve homolog olmayan kısımlar bulunur.
→X ve Y kromozomunun homolog kısımda taşınan karakterler, allel çiftler halinde bulunurlar.
→Bu kısımda krossing-over gerçekleştiğinden; bu karakterler, dişi ve erkeklerde aynı oranlarda ortaya çıkar.
Örnek: Tam renk körlüğü, Retinitis pigmentosa, Xeroderma pigmentosum
→X ve Y kromozomunun homolog olmayan kısımda taşınan karakterlerin, X ile Y kromozomu arasında
alleli bulunmaz.
→Bu nedenle bu genler, X ile Y kromozomu arasında; krossing-over ile değiştirilmezler.
→Bu karakterler, dişi ve erkeklerde farklı oranlarda ortaya çıkar.
→Y kromozomunun, X kromozomu ile homolog olmayan kısımda taşınan karakterler sadece erkeklerde ortaya çıkar.
Örnek: Balık pulluluk, yapışık parmaklık, kulak kıllılığı
→Babada bu hastalık varsa, erkek çocuklarda %100 ortaya çıkar.
→X kromozomunun, Y kromozomu ile homolog olmayan kısımda taşınan karakterler dişi ve erkeklerde ortaya çıkar.
→Bu karakterler, baskın olarak taşınıyorsa; dişilerde görülme ihtimali erkeklerden daha fazladır.
→Bu karakterler, çekinik olarak taşınıyorsa; erkeklerde görülme ihtimali dişilerden daha fazladır.
Örnek: Kas distrofisi, renk körlülüğü, hemofili
**Kas distrofisi:
→Kasların zayıflaması ve uyumsuz çalışması hastalığıdır.
→Bu hastalık, kaslarda bulunan distrofin adı verilen bir proteinin üretilememesinden kaynaklanır.
→Bu hastalar genellikle erken yaşlarda yaşamını kaybeder.
**Renk körlüğü (Daltonizm):
→Renk körlüğü, kırmızı ve yeşil renkleri ayırt edememe hastalığıdır.
→Bu hastalık, X kromozomu üzerinde bulunan çekinik bir gen tarafından taşınır.
→Renk körü bireylerde, gözdeki mavi, kırmızı ve yeşil renge duyarlı olan koni hücrelerinin bir ya da bir kaçı eksiktir.
**Hemofili:
→Hemofili, kesilen bir yerde kanın pıhtılaşmaması hastalığıdır.
→Hemofili hastalığı, X kromozomu üzerinde çekinik bir gen tarafından taşınır.
###########################################################################################
