→Mayoz bölünme; mayoz 1 ve mayoz 2 olmak üzere iki aşamada gerçekleşir.
***Mayoz I:
→Mayoz I; interfaz, frofaz I, metafaz I, anafaz I ve telofaz I olmak üzere 5 evrede gerçekleşir.
►İnterfaz evresi:
→Hücrenin bölünme için hazırlık evresidir.
→Bu evrede hücre büyür.
→Sitoplazma ve organel miktarı iki katına çıkar.
→DNA kendini eşler.
►Profaz 1:
→Kromotin iplik, kısalıp kalınlaşarak kromozomları oluşturur.
→Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur.
→Sentrozomlar iğ iplikliklerini oluşturur ve hücrenin zıt kutuplarına doğru çekilir.
→Homolog kromozomlar, yan yana dizilir.
Homolog kromozomlar: biri anneden, diğeri babadan gelen ve aynı karakterlerle ilgili genleri taşıyan kromozomlardır.
→Homolog kromozomların 4 kromotid şeklindeki görünüşüne, tetrat adı verilir.
→Homolog kromozomların kardeş olmayan kromatidleri birbirine sarılır.
→Bu olaya sinapsis denir.
→Kromatidlerin birbirine temas ettikleri bölgeye kiazma denir.
→Daha sonra kardeş olmayan kromotidler arasında gen alış-verişi olur.
→Bu olaya, krossing-over adı verilir.
→Krossing over, çeşitliliği arttırır.
→Profaz 1 sonunda çekirdek zarı, tamamen kaybolur ve iğ iplikleri kromozomların kinetokorlarına bağlanır.
►Metafaz 1:
→Homolog kromozomlar, hücrenin ortasında karşı-karşıya dizilirler.
►Anafaz 1:
→Sentrozom, iğ iplikleri ile homolog kromozomları çekerek birbirinden ayırır.
→Homolog kromozomlar zıt kutuplarda toplanır.
Not:
→Homolog kromozomlar ayrıldığı için, kromozom sayısı yarıya iner.
→Homolog kromozomların ayrılması aynı zamanda, çeşitliliğin oluşmasını sağlar.
►Telofaz 1:
→Kromozomlar tekrar kromatin iplik haline geri döner.
→Kromatin iplik etrafında çekirdek zarı oluşur.
→Bir hücrede iki çekirdek görülür.
Sitoplazma bölünmesi (sitokinez I):
→Çekirdek bölünmesinden sonra sitoplazma bölünmesi gerçekleşir.
→Böylece mayoz 1’ in sonunda, bir hücreden iki hücre oluşur.
→Kromozom sayısı yarıya iner.
***Mayoz II:
→Mayoz 1 sonucunda oluşan, n kromozomlu iki hücre; mayoz 2' yi geçirir.
→Mayoz 2' de interfaz evresi görülmez.
→Mayoz 2’ nin geri kalan tüm evreleri mitoz bölünme gibi gerçekleşir.
→Mayoz II’ nin sonunda 2 hücreden, 4 hücre oluşur.
→Kromozom sayısı değişmez.
Mayoz bölünmede kromozom sayısının ve DNA miktarının evrelere göre değişimi:
Mayoz bölünmede çeşitlilik oluşumu:
→Mayoz bölünmede, krossing-over gerçekleşmezse bile, çeşitlilik oluşur.
→Çünkü mayoz bölünmenin anafaz I evresinde, homolog kromozomların ayrılması çeşitliliği sağlar.
→Mayoz bölünmede krossing- over gerçekleşirse, oluşan çeşitlilik daha da artar.
###########################################################################################
