HİPOFİZ BEZİ
***Hipofiz bezi:
→Beyinde bulunur.
→Hipotalamus kontrolünde hormon salgılar.
Hipofiz bezi; ön, ara ve arka lop olmak üzere üç loptan oluşmuştur.
→Hipofizin ön ve ara lobundan salgılanan hormonlar, hipofiz bezi tarafından üretilir.
→Hipofizin arka lobundan salgılanan hormonlar ise hipotalamus tarafından üretilir.
→Hipofiz bezi bu hormonları depolar ve salgılar.
STH (somatotropin hormonu):
→Büyüme hormonudur.
→Bu hormon bütün vücut hücrelerini uyarır.
→Fazla salgılanırsa devlik oluşur. (gigantizm)
→Az salgılanırsa cücelik oluşur. (nanizm)
→Gelişme çağından sonra fazla salgılanırsa; akromegali hastalığı oluşur.
TSH (tirotropin hormonu):
→Bu hormon, tiroit bezini hormon salgılaması için uyarır.
FSH (folikül uyarıcı hormon):
→Bu hormon, eşeysel bezleri (yumurtalık ve testis) uyarır.
→Bu hormon etkisi ile ergenlik çağı başlar ve eşeysel bezler üreme hücrelerini üretmeye başlar.
→Erkeklerde ise LH hormonu etkisi ile testislerde bulunan leydig hücreleri, testosteron hormonu salgılamaya başlar.
LTH (luteotropik hormon, prolaktin):
→Bu hormon sadece dişilerde salgılanır.
→LTH hormonu etkisi ile annelik iç güdüsü oluşur.
→Süt bezleri gelişir.
→Korpus luteum yapısı korunur.
→Bu hormon aynı zamanda doğumdan sonra sütün salgılanmasında görev alır.
Not:
→FSH, LH ve LTH hormonlarına GTH (gonadotropin hormonları) da denir.
ACTH (adenokortikotropik hormon):
→Böbrek üstü bezinin kabuk kısmını (adrenal korteks) uyararak, hormon salgılamasını sağlar.
MSH (melanosit uyarıcı hormon):
→Bu hormon deriyi uyararak; derinin deriye renk veren, melanin pigmenti üretmesini sağlar.
ADH (antidiüretik hormon, vazopressin):
→Bu hormon böbrek nefronlarına etki eder ve suyun geri emilerek kana verilmesini sağlar.
→ADH hormonu az salgılanırsa; şekersiz şeker hastalığı oluşur. (diabetes insibidüs)
→Bu hastalar bol miktarda idrar atar ama idrarlarında glikoz bulunmaz.
Oksitosin hormonu:
→Bu hormon sadece dişilerde salgılanır.
→Oksitosin etkisi ile döl yatağında bulunan düz kaslar kasılır ve doğum sancısı başlar.
→Bu hormon aynı zamanda, doğumdan sonra sütün salgılamasını sağlar.
