FOTOSENTEZ HIZINI ETKİLEYEN FAKTÖRLER
*Fotosentez hızını etkileyen faktörler:
→Fotosentez hızını etkileyen faktörler; bitkisel ve çevresel faktörler olmak üzere iki gruba ayrılır.
**Fotosentez hızını etkileyen çevresel faktörler:
***Işığın dalga boyu:
→Klorofil molekülü en çok mor ve kırmızı ışığı soğururken, yeşil ışığı daha çok yansıtır.
→Bu nedenle fotosentez; mor ve kırmızı ışıkta çok hızlı gerçekleşirken, yeşil ışıkta ise çok yavaş gerçekleşir.
Engelman deneyi:
→Engelman, öncellikle ışık prizması kullanarak ışığı renklerine ayırdı.
→Daha sonra ortama, fotosentez yapan yeşil ipliksi alg ile oksijenli solunum yapan bakteriler koydu.
→Bir süre sonra; bakterilerin en çok mor ve kırmızı ışıkta, en az ise yeşil ışıkta toplandığını gördü.
→Engelman yaptığı bu deney ile fotosentez hızının en çok mor ve kırmızı ışıkta; en az ise yeşil ışıkta gerçekleştiğini
ispatlamış oldu.
***Işık şiddeti:
→Işığın şiddetinin artması fotosentez hızını belli bir dereceye kadar hızlandırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***CO2 miktarı:
→CO2 miktarının artması fotosentez hızını belli bir dereceye kadar hızlandırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***Sıcaklık:
→Fotosentez 0 ºC’ nin altında ve 55 ºC’ ’nin üstünde gerçekleşmez.
→Bitkilerde fotosentez hızı ortalama olarak: 25-35 ºC sıcaklıkta en hızlı bir şekilde gerçekleşir.
***Su oranı (%):
→Hücre içinde %15' in altında su varsa, fotosentez gerçekleşmez.
→Su oranı % 15' ten %70' e kadar artarsa, fotosentez hızlanır.
→%70' ten sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***Mineraller:
→Topraktaki mineral miktarının artması, fotosentez hızını belli bir dereceye kadar arttırır.
→Daha sonra fotosentez hızı sabit kalır.
***Toprağın pH’ ı:
→Her bitki kendine özgü bir pH aralığında, fotosentez hızını en uygun (optimum) bir şekilde gerçekleştirir.
→Bazı bitkiler asidik, bazı bitkiler bazik ve bazı bitkiler de nötr ortamda fotosentezi en hızlı şekilde gerçekleştirirler.
*Minimum kuralı:
→Bir kimyasal reaksiyonun hızına, birden fazla faktör etki ediyorsa; o reaksiyonun hızını ortamda en az bulunan
faktör belirler.
Örnek:
→Sınırsız CO2’ nin bulunduğu bir ortamda; düşük ve yüksek ışık şiddetinde fotosentez, farklı bir hızda gerçekleşir.
→Böyle bir ortamda fotosentez hızını ışık şiddeti belirler.
###########################################################################################
