*Populasyonların özellikleri:
→Populasyonların; yoğunluk, büyüklük, rekabet ve av-avcı ilişkisi olmak üzere dört temel özelliği vardır.
**Populasyon yoğunluğu:
→Birim alan ya da hacimde yaşayan birey sayısına populasyon yoğunluğu denir.
→Birey sayısı artan populasyonlarda çevre direnci de artar.
→Bu nedenle belli bir süre sonra populasyon ya dengelenir ya da birey sayısı azalmaya başlar.
→Bir populasyonun alabileceği maksimum birey sayısına taşıma kapasitesi denir.
Çevre direnci:
→Bir populasyonun büyüme ve gelişmesini engellen, her türlü olumsuz faktöre çevre direnci denir.
Populasyon dağılımı:
→Bir populasyonun bireylerinin, yaşama alanı içindeki yerleşim biçimine populasyon dağılımı denir.
Populasyon dağılımı; düzenli, kümeli ve rastgele dağılım olmak üzere 3 farklı şekilde olabilir.
**Populasyonun büyüklüğü:
→Bir populasyonun toplam birey sayısına populasyon büyüklüğü denir.
→Bir populasyonun büyüklüğündeki değişme; doğum, ölüm ve göçlerin oranları belirlenerek hesaplanabilir.
A + C > B + D ise populasyon büyür.
A + C < B + D ise populasyon küçülür.
A + C = B + D ise populasyon dengededir.
Populasyon büyüme hızı ve birey sayısı grafikleri:
***Populasyonların büyüme eğrileri:
→Populasyonlarda daha çok; S (Sigmoid) ve J büyüme eğrisi olmak üzere iki farklı büyüme eğrisi görülür.
►S büyüme eğrisi (sigmoid):
→S büyüme eğrisi daha çok bitki ve hayvan populasyonlarında görülür.
→Bu büyüme eğrisinde; pozitif artış, logaritmik artış, negatif artış ve denge evresi olmak üzere 4 temel evre görülür.
→I. evreye pozitif artış evresi denir. Bu evrede büyüme yavaş olur. (2, 4, 6, 8)
→II. evreye logaritmik artış evresi denir. Bu evrede büyüme çok hızlı olur. (8, 16, 32, 64)
→III. evreye negatif artış evresi denir. Bu evrede büyüme hızı düşer. (64, 100, 120, 125)
→IV. evreye denge evresi denir. Bu evrede büyüme olmaz. (125, 125, 125, 125)
►J büyüme eğrisi:
→J büyüme eğrisi daha çok bakterilerde, sineklerde ve kelebeklerde görülür.
→Bu büyüme eğrisinin başlangıcında birey sayısı çok hızlı bir şekilde artar.
→Belli bir süre sonra birey sayısı hızla düşer.
→Denge evresi görülmez.
***Populasyondaki yaş grupları:
→Bir populasyonda; genç, ergin ve yaşlı olmak üzere 3 farklı yaş grubu bulunur.
►Genç bireyler:üreme öncesindeki bireylerdir.
►Ergin bireyler:üreme dönemindeki bireylerdir.
►Yaşlı bireyler: üreme sonrasındaki bireylerdir.
→Bir populasyonda bulunan genç, ergin ve yaşlı bireylerin oranlarını bilirsek; o populasyonun yaş piramitlerini oluşturabiliriz.
→Yaş piramitleri, bize bir populasyonun gelecekteki durumu hakkında bilgi verir.
**Rekabet:
→İki canlının birbirleriye yarışmasına rekabet denir.
→Rekabet tür içinde ve türler arasında görülebilir.
→Bireyler birbirleriyle; yaşama alanı, besin, liderlik, eş seçimi... gibi faktörler için rekabet ederler.
→Rekabeti kazanan bireyler hayatta kalırken, kaybedenler ise elenir ya da göç eder.
**Av- avcı ilişkisi:
→Canlılar arasında, bir canlının diğer bir canlıyı besin olarak kullanması sonucu oluşan beslenme ilişkisine
av- avcı ilişkisi denir.
→Populasyonlarda av ve avcı arasında bir denge vardır.
*Populasyon büyüklüğü ile ilgili hipotezler:
**Maltus hipotezi:
→Bir populasyonun büyüklüğünü dış kuvvetler belirler.
Dış kuvvetler: Besin miktarı, göç, salgın hastalık, avcı hayvan, rekabet, iklim...
**Wynne-Edward hipotezi:
→Bir populasyonun büyüklüğünü iç kuvvetler belirler.
İç kuvvetler: İçgüdüler, doğum kontrolü, sosyal davranışlar...
###########################################################################################
