***Vitaminler:
→Yapılarında; karbon, hidrojen ve oksijen atomları bulunur.
→Bazı vitaminlerde bunların yanında; azot bulunur. (B grubu vitaminlerinde)
→Sindirilmezler.
→Hücre zarından geçebilirler.
→Enerji vermezler.
→Bazı bileşik enzimlerin yapısına katılarak, düzenleyici olarak görev yaparlar.
→Eksikliklerinde hastalıklar ortaya çıkar.
→Bitkiler ihtiyaç duydukları vitaminleri kendileri sentezler.
→Hayvanlar ise sadece A ve D vitaminlerini, öncü bir organik maddeyi (provitamin) kullanarak sentezler.
→Vitaminler; suda ve yağda çözünenler olmak üzere iki gruba ayrılır.
►Yağda çözünen vitaminler:
→Bu vitaminlerin fazlası, vücuttaki yağlarda depolanır.
→Bu nedenle bu vitaminlerin günlük alınmalarına gerek yoktur.
→Yağda çözünen vitaminler; A, D, E ve K vitaminleri olmak üzere 4 gruba ayrılır.
►►A vitamini (retinol):
→Balık, karaciğer, yumurta, süt, havuç, kayısı, şeftali ve muzda bol miktarda bulunur.
→İnsanlar dışarıdan aldıkları provitamin-A' yı (β -karoten), bağırsak ve karaciğerde A vitaminine dönüştürürler.
→A vitamini, gözdeki çomak hücrelerinin yapısında bulunan; rodopsin molekülünün yapısına katılır.
A vitamini eksikliğinde;
→Gece körlüğü
→Göz ve derideki epitel dokuda bozukluklar
→Kemik gelişimi bozuklukları
hastalıkları ortaya çıkar.
►►D vitamini (kalsiferol)
→Balık, karaciğer, yumurta, tereyağı ve sütte bol miktarda bulunur.
→İnsanlar güneşten gelen ultra-viole ışınlarının etkisi ile derideki kolesterolü, D vitaminine dönüştürürler.
→D vitamini kemik ve dişlerde kalsiyumun birikmesini sağlar.
→Aynı zamanda bağırsak ve böbreklerden kalsiyumun emilmesini sağlar.
D vitamini eksikliğinde;
→Çocuklarda raşitizm
→Yetişkinlerde osteomalazi
→Yaşlılarda osteoporoz
hastalıkları ortaya çıkar.
►►E vitamini (tokoferol):
→Yumurta, süt, bitkisel yağlar, yeşil sebzeler ve kuru yemişlerde bol miktarda bulunur.
→E vitaminin en önemli özelliği antioksidan olmasıdır.
→Böylece vücudu kansere karşı korur.
→Aynı zamanda üreme sisteminin çalışması için gereklidir.
E vitamini eksikliğinde;
→Kısırlık
→Kas yorgunluğu
→Refleks kaybı
hastalıkları ortaya çıkar.
►►K vitamini (fillokinon, naftakinon):
→Balık, karaciğer, yumurta, süt, ıspanak, karnabahar ve lahanada bol miktarda bulunur.
→İnsanda kalın bağırsakta yaşayan yararlı bakteriler tarafından sentezlenir.
→K vitamini kanın pıhtılaşması için gerekli olan protombin molekülünün sentezi için gereklidir.
K vitamini eksikliğinde;
→Kanın pıhtılaşmaması hastalığı ortaya çıkar.
###########################################################################################
