CANLILARIN SINIFLANDIRILMASI
 

*Canlıların sınıflandırılması: 

→Günümüze kadar canlılar; yapay ve doğal sınıflandırma olmak üzere iki farklı şekilde sınıflandırılmışlardır.






**Yapay sınıflandırma (ampirik):

→Aristo tarafından ileri sürülmüştür.

→Aristo canlıları; bitkiler ve hayvanlar olmak üzere 2 gruba ayırmıştır.

→Hayvanları da kendi aralarında; suda, karada ve havada yaşayanlar olmak üzere 3 gruba ayırmıştır.


→Aristodan sonra Theophrastus, bitkileri; ot, çalı ve ağaç olmak üzere 3 gruba ayırmıştır.







Yapay sınıflandırma, canlıların;

 →Dış görünüşlerine (morfolojik)

 →Yaşama ortamlarına

→Analog organlarına

                                      bakılarak yapılmıştır.



Analog organlar:

→Kökenleri farklı olmasına karşın, yaptığı görevler aynı olduğunda; benzer şekil almış olan organlardır.


Örnek:

→Kuş kanadı ile sinek kanadı (kuş kanadı mezoderm, sinek kanadı ise ektoderm kökenlidir)

→İnsan ayağı ile karınca ayağı



→Yapay sınıflandırma, bilimsel olmadığından günümüzde geçerli değildir.




**Doğal sınıflandırma (filogenetik):

→Canlılar arasındaki akrabalık ilişkilerine göre yapılır.

→Bilimsel bir sınıflandırma olduğundan, günümüzde geçerli olan sınıflandırmadır.


→Bu sınıflandırma ilk olarak John Ray tarafından yapılmıştır.


Doğal sınıflandırma, canlıların;

→Hücre yapısı benzerliği

→DNA benzerliği

→Protein benzerliği

→Enzim benzerliği

→Fizyolojik ve anatomik benzerlikler       

→Embriyolojik gelişim benzerliği

→Simetri benzerliği (omurgasızlarda ışınsal ve bilateral, omurgalılarda ise bilateral simetri görülür)

→Boşaltım atıkları benzerliği

→Evrim basamakları benzerliği

→Homolog organ benzerliğine

                                                        bakılarak yapılmıştır.



Homolog organlar:

→Kökenleri aynı olmasına karşın, yaptıkları görevler farklı olduğunda; farklı şekil almış alan organlardır.


Örnek:

→İnsanın kolları ile kedinin ön ayakları

→Balina ön yüzgeci ile kuş kanadı



Not: 

→Homolog organların görevleri aynı olduğunda, şekilleri de benzer olur.


Örnek:

→Kelebek kanadı ile sinek kanadı

→Yarasa kanadı ile kuş kanadı

→Kedinin ön ayakları ile köpeğin ön ayakları


*Sınıflandırma Birimleri: 






Alemden türe doğru gidildikçe;

→Birey sayısı azalır.

→Akrabalık artar.

→Çeşitlilik azalır.

→Ortak özellikler artar.

→Homolog organ benzerliği artar.



Not:

→Örnek olarak iki canlının takımı aynı olsun;

→Bu iki canlının, sınıflandırma birimlerdeki üst kısım kesinlikle aynıdır. (Sınıf-Şube-Alem) 

→Ama alt kısım için kesin bir şey söylenemez.



→Bir canlının embriyolojik gelişimi sırasında; ilk önce alem, en son tür özellikleri ortaya çıkar.




Canlıların adlandırılması

Virüsler

Canlı alemleri