Virüslerin yapısı ve özellikleri:
→Virüslerin yapısında, kapsid adı verilen bir protein kılıf ve nükleik asit bulunur.
→Nükleik asitlerden ya DNA ya da RNA taşırlar.
→İkisini aynı anda bulundurmazlar.
→Enzim sistemleri bulunmadığından, antibiyotiklerden etkilenmezler.
→Zorunlu hücre içi parazitidirler.
→Tek başlarına canlılık belirtileri göstermezler.
→Ancak, kendilerine özgü canlı bir konak hücre içinde çoğalabilirler.
→Konak hücrenin zarını eritmede görev alan, sindirim enzimleri vardır.
→Canlı dışında kristalleşirler.
→Konağa özgüdürler;
→Kuduz virüsü, sadece beyin ve omurlik hücrelerinde çoğalır.
→Hepatid-C virüsü, sadece karaciğer hücrelerinde çoğalır.
→HIV (AIDS) virüsü; sadece akyuvar hücrelerinde çoğalır.
→Kızamık virüsü; sadece deri hücrelerinde çoğalır.
→Çünkü bir virüsün konak hücreye girebilmesi için, sahip olduğu protein kılıfın konak hücrenin zarındaki proteinler ile
uyuşması gerekir.
→Bağışıklık sistemi, bazı virüs türlerine karşı interferon üreterek onları etkisiz hale getirebilir.
Not:
→Virüsler; yüksek sıcaklık, radyasyon, ultra-viole ışınları, bazı kimyasal maddeler ve belli pH derecelerinde
yok edilebilirler.
*Virüslerin sınıflandırılması:
→Virüsler; etki ettikleri konağa göre ve taşıdıkları nükleik asit çeşidine göre 2 farklı şekilde sınıflandırılır.
→Bitkisel virüsler genellikle RNA, hayvansal virüslerin çoğu ve bakteri virüsleri genellikle DNA taşır.
→Bazı hayvansal virüsler de RNA taşır.
Örnek: HIV, çocuk felci, kızamık, sarı humma, grip ve kuduz virüsü
→Bir virüs, konak hücre içine girdiğinde 4 farklı şekilde etki yapabilir.
Lizis: Virüslerin aşırı çoğalması sonucunda, konak hücrenin patlamasına lizis denir.
Reprodüksiyon: Virüslerin, içinde bulunduğu konak hücrenin aşırı derecede çoğalmasına neden olmasına
reprodüksiyon denir.
Transdüksiyon: Virüslerin, içinde bulunduğu konak hücrenin DNA şifresini değiştirmesine transdüksiyon denir.
Profaj: Virüslerin, konak hücreye hiçbir zarar vermeden; onunla birlikte çoğalmasına profaj denir.
*Virüslerin üremesi:
→Virüs, tutunucu iplikleriyle konak hücrenin hücre zarına tutunur.
→Virüsün sindirim enzimleri, konak hücre zarını eritir.
→Virüs, taşıdığı nükleik asidi konak hücrenin içine gönderir.
→Protein kılıf ise dışarıda kalır.
→Konak hücreye giren nükleik asit, yönetimi ele geçirir.
→Önce; konak hücrenin nükleotidlerini, ATP' sini ve enzimlerini kullanarak; kendi kopyalarını sentezlettirir.
→Daha sonra, konak hücrenin amino asitlerini kullanarak; kendi şifresine uygun, protein kılıfları sentezlettirir.
→Protein kılıflar ile nükleik asitler birleşerek, yeni virüsler oluşur.
→Virüslerin aşırı üremesi sonucunda, konak hücre patlar. (lizis olayı)
→Serbest kalan virüsler, etraflarında bulunan sağlıklı hücrelere bulaşır.
###########################################################################################
