BAKTERİLER
***Bakteriler:
→Çekirdeksiz tek hücreli canlılardır.
→DNA' ları sitoplazmada dağınık halde bulunur.
→Halkasal yapıda DNA taşırlar.
→DNA' ları üzerinde histon proteinleri bulunmaz.
→Zarlı organel taşımazlar.
→Organellerden sadece ribozomları vardır.
→Besinlerini glikojen şeklinde depolarlar.
→Fotosentez yapan bakterilerin sitoplazmasında klorofil bulunur.
→Oksijenli solunum yapan bakterilerde, mezozom adı verilen hücre zarı katlanmaları vardır.
→Mezozomda elektro taşıma enzimleri (ETS) bulunur.
→Hücre zarının dış kısmında, peptidoglikan yapılı hücre çeperi vardır.
→Pilus adı verilen yapıları bulunur.
→Bakteriler bu yapı ile yüzeylere tutunur.
→Piluslar aynı zamanda, eşeyli üreyen bakterilerde gen aktarımda görev alır.
→Bazı bakterilerde, plazmid adı verilen ve onların olumsuz ortam koşullarına karşı direçli olmasını sağlayan
DNA parçaları vardır.
→Bazı bakterilerde, hareket organeli olarak kamçı bulunur.
→Hastalık yapıcı bakterilerde (patojen), hücre çeperinin dış kısımında kapsül bulunur.
→Bazı bakteriler, olumsuz ortam koşullarında ENDOSPOR oluşturur.
Endospor oluşumu:
→Bazı bakteriler; aşırı sıcak, aşırı kurak, uygun olmayan pH, besin kıtlığı…gibi olumsuz koşullarda endospor
formuna geçer.
→Bakteriler endospor formuna geçmeden önce, DNA' sını eşleyerek kopyasını alır.
→Daha sonra bu kopyayı, endosporda saklar.
→Ortam koşulları normale döndüğünde ise bakteri eski haline geri döner.
Not:
→Bakteri endosporu bir üreme değildir.
→Bu olay, sadece kötü ortam koşullarından korunmak için geliştirilmiş bir adaptasyondur.
Bakterilerin Üremesi:
→Bakterilerin üremesi; eşeyli ve eşeysiz olmak üzere iki farklı şekilde gerçekleşir.
→Tüm bakteriler, eşeysiz ikiye bölünerek çoğalır.
→Bazı bakteriler ise eşeyli konjugasyonla çoğalır.
Bakterilerde konjugasyon:
→İki bakteri yan yana gelir.
→Bakteriler pilus adı verilen uzantılarla birbirine tutunur ve daha sonra iki bakteri arasında bir sitoplazmik köprü
kurulur.
→Bir bakteriden diğerine doğru, tek taraflı gen (plazmid) aktarımı gerçekleşir.
→Daha sonra iki bakteri birbirinden ayrılır.
Not:
→Bakterilerde gerçekleşen konjugasyonda mayoz bölünme ve döllenme görülmez.
→Birey sayısı artmaz.
→Sadece çeşitlilik oluşur.
Bakterilerin sınıflandırılması:
→Bakteriler; şekil, gram boyası, beslenme ve solunum şekillerine göre 4 farklı bir şekilde sınıflandırılır.
→Gram pozitif bakterilerin hücre çeperleri, gram negatif bakterilerden daha kalındır.
→Bu bakteriler, kristal viole adı verilen gram boyası ile mavi-mor renge boyanırlar.
→Gram negatif bakterilerin, hücre çeperinin dış kısmında lipopolisakkariten oluşmuş bir tabaka vardır.
→Bu nedenle bu bakteriler gram boyası ile boyanmazlar.
→Gram negatif bakteriler, alkol uygulamasından sonra, safranin adı verilen bir boya ile pembeye boyanırlar.
→Fakultatif bakteriler, hem oksijenli hem de oksijensiz solunum yapar.
→Bu bakterilerin geçici aerob olanları, normal koşullarda oksijensiz solunum yapar.
→Bunlar sadece zorunlu kaldıklarında, oksijenli solunum yapar.
→Fakultatif bakterilerin geçici anaerob olanları, normal koşullarda oksijenli solunum yapar.
→Bunlar sadece zorunlu kaldıklarında, oksijensiz solunum yapar.
Siyanobakteriler (mavi-yeşil algler):
→Bunların hepsi ototrof canlılar olup, fotosentez yapar.
→Yapılarında mavi renkli fikosiyanin pigmenti vardır.
→Bunların bazı türleri havanın azotunu bağlayabilir.
→Tek tek ya da koloni halde yaşarlar.
→Üremeleri sporla ve bölünerek olur.
→Eşeyli üreme görülmez.
