Örnek 3: Aşağıdaki soy ağacında, renk körü olan bireyler taralı olarak verilmiştir.
Buna göre; soy ağacındaki hangi birey ya da bireylerin genotipi kesin olarak belirlenemez?
(Renk körlüğü geni, X kromozomu üzerinde çekinik olarak taşınır)
Çözümü:
→Taralı olarak verilen erkek bireyler, XrY genotipine sahiptir.
→Geri kalan bireyler ise sağlıklı olduklarından XR genine sahiptirler.
→Baba X kromozomunu kız çocuğuna, Y kromozomunu ise erkek çocuğuna aktarır.
→Başka bir değişle; erkek çocuk X kromozomunu annesinden, Y kromozomunu ise babasından alır.
→Bu bilgiler dikkate alındığında, 5 nolu bireyin genotipi kesin olarak belirlenemez.
→Bu bireyin genotipi; XR XR ya da XR Xr olabilir.
Örnek 4: Aşağıdaki soy ağacında hemofili olan bireyler taralı olarak verilmiştir.
Buna göre; soy ağacındaki hangi birey ya da bireylerin fenotipi yanlış olarak verilmiştir?
(Hemofili geni, X kromozomu üzerinde çekinik olarak taşınır)
Çözümü:
→Taralı olarak verilen erkek bireyler: XhY, kız bireyler ise: XhXh genotipine sahiptirler.
→Geri kalan bireyler ise sağlıklı olduklarından XH genine sahiptirler.
→Baba X kromozomunu kız çocuğuna, Y kromozomunu ise erkek çocuğuna aktarır.
→Başka bir değişle; erkek çocuk X kromozomunu annesinden ve Y kromozomunu ise babasından alır.
→Bu bilgiler dikkate alındığında, 3 nolu bireyin fenotipi yanlış olarak verilmiştir.
→Bu birey hemofili hastası olduğundan; bu bireyin fenotipi soy ağacında taralı olarak verilmesi gerekirdi.
Örnek 5: Aşağıdaki soy ağacında, fenotipinde bir özelliği gösteren bireyler taralı olarak verilmiştir.
Buna göre; soy ağacında taralı olarak verilen özellik aşağıdakilerden hangisi ya da hangileri olabilir?
a) Vücut kromozomlarında (otozomal) baskın olarak taşınan bir karakter.
b) Vücut kromozomlarında çekinik olarak taşınan bir karakter.
c ) X kromozomu üzerinde çekinik olarak taşınan bir karakter.
Çözümü:
a)
→Vücut kromozomlarında, baskın olarak taşınan bir karakter olamaz.
→Çünkü bu karakter baskın olsaydı; anne ve babanın fenotipinin çekinik olması gerekirdi.
→Çekinik fenotipli bir anne ve babanın, baskın fenotipe sahip olan bir çocukları olamaz.
b)
→Vücut kromozomlarında taşınan çekinik bir karakter olabilir.
→Böyle bir durumda, anne ve baba heterozigot baskın karakterli olur.
c)
→X kromozomu üzerinde taşınan çekinik bir karakter olamaz.
→Kız çocukta bu karakter görülseydi, babasında da aynı karakterin görülmesi gerekirdi.
→Çünkü kız çocuğu, X kromozomlarından bir tanesini babasından alır.
Örnek 6: Aşağıdaki soy ağacında bazı bireylerin, kan grubu fenotipleri verilmiştir.
Buna göre; soy ağacındaki hangi bireylerin, 0 kan gruplu olma ihtimali yoktur?
Çözümü:
→1 ve 2 nolu bireylerin anneleri A0, babaları ise B0 kan gruplu olabilir.
→Böyle bir durumda; 1 ve 2 nolu bireylerin 0 kan gruplu olma ihtimalleri vardır.
→3 ve 4 nolu bireylerin, 0 kan gruplu olma ihtimalleri yoktur.
→Çünkü 3 ve 4 nolu bireylerin babaları, AB kan gruplu olduğundan dolayı; kendilerinde de A ya da B geni bulunmak
zorundadır.
Örnek 7: Aşağıdaki soy ağacında, bireylerin kan grubu fenotipleri verilmiştir.
Buna göre; soy ağacındaki hangi birey ya da bireylerin kan grubu genotipleri kesin olarak belirlenemez?
Çözümü:
→11 nolu bireyin, kan grubu genotipi belirlenemez.
→Bu bireyin genotipi; BB ya da BO olabilir.
###########################################################################################
