→Hücreye şekil verir.
→Hücreyi korur.
→Hücreye madde giriş-çıkışını kontrol eder.
→Bakteri, mantar ve bitkilerde hücre zarının dışında hücre duvarı (hücre çeperi) bulunur.
***Hücre duvarı:
→Cansızdır.
→Seçici geçirgen değildir. (tam geçirgendir).
→Hücreyi korur.
→Hücreye sağlamlık kazandırır.
**Sitoplazma ve organeller:
***Sitoplazma:
→Hücre zarı ile çekirdek arasını dolduran; yarı akışkan, saydam bir maddedir.
→İçinde; su, mineral, besin, vitamin... ve hücrenin oluşturtuğu atık maddeler bulunur.
Sitoplazmanın görevi:
→Organellere yataklık yapar.
→Organellerin ihtiyaç duydukları maddeleri bulundurur.
→Hücredeki yaşamsal olayların gerçekleştiği yerdir.
***Organeller:
→Hücredeki temel yaşamsal olayların gerçekleştiği yerlerdir.
→Organeller; ribozom, endoplazmik retikulum, golgi cisimciği, lizozom, mitokondri, koful, sentrozom ve plastidler
olmak üzere 8 gruba ayrılır.
→Sentrozom ve ribozomda, zar bulunmaz.
→Endoplazmik retikulum, golgi, lizozom ve kofulda tek zar bulunur.
→Mitokondri ve plastidlerde çift zar bulunur.
►Ribozom:
→Bütün canlı hücrelerde bulunur.
Görevi: Protein üretir.
Not:
→Proteinler; et, süt, yumurta, kuruyemiş ve baklagillerde bol miktarda bulunur.
►Sentrozom (sentrioller):
→İki tane sentriolden oluşmuştur.
Görevi: Hücre bölünmesinde görevlidir.
►Endoplazmik retikulum:
→Hücre zarından-çekirdeğe kadar uzanan, zarlardan oluşmuş kanallar sistemidir.
Görevi:
→Hücre içinde madde taşır.
→Hücreye desteklik sağlar.
►Golgi cisimciği (aygıtı):
→Salgı yapan organlarda bol miktarda bulunur. (tükürük ve göz yaşı bezi)
Görevi:
→Salgı maddelerinin paketlenmesini ve salgılanmasını sağar.
►Lizozom:
→Sadece hayvanlara bulunur.
Görevi:
→Hücre içi sindirim yapar. (besinleri parçalar)
→Mikropları yok eder.
►Koful:
→Bitki hücrelerinde büyük ve az sayıda; hayvan hücrelerinde küçük ve çok sayıda bulunur.
→Genç hücrelerde küçük, yaşlı hücrelerde büyüktür.
Görevi:
→Hücredeki fazla suyu ve atık maddeleri depolar.
►Mitokondri:
→İçinde DNA ve ribozom organeli bulunur.
→Kendini çoğaltabilme özelliğine sahiptir.
Görevi: Besinleri oksijenle parçalayarak enerji üretir.
►Plastidler:
→Sadece bitkilerde bulunurlar.
→Plastidler; kloroplast, kromoplast ve lökoplast olmak üzere üç gruba ayrılır.
►►Kloroplast:
→Bitkinin yeşil kısımlarında bulunur.
→Yapısında bitkiye yeşil rengini veren klorofil bulunur.
→İçinde DNA ve ribozom organeli bulunur.
→Kendini çoğaltabilme özelliğine sahiptir.
Görevi: Fotosentez yaparak besin üretir.
►►Kromoplast:
→Bitkiye yeşil dışındaki renkleri verir.
Örnek: Domatese kırmızı, limona sarı ve havuca turuncu rengini verir.
►►Lökoplast:
→Renksizdir.
→Bitkinin ışık görmeyen kısımlarında bulunur.
→Besin depolar.
Not:
→Bütün plastidler, ortam koşulları değiştiğinde birbirine dönüşebilir.
**Çekirdek:
→Çift zarlıdır.
→Bakteriler ve mavi yeşil algler hariç, tüm canlılarda bulunur.
→İçinde DNA ve çekirdekçik bulunur.
Çekirdeğin (DNA) görevleri:
→Hücreyi yönetir.
→Kalıtsal karakterleri taşır. (saç rengi, göz rengi, kan grubu...)
→Kalıtsal karakterlerin yavru bireylere aktarılmasını sağlar.
→Hücre bölünmesini kontrol eder.
