PROTEİN SENTEZİ HESAPLAMA SORULARI
Örnek 1: Bir DNA molekülünün anlamlı ipliğinde 3600 nükleotid vardır. Bu iplikten şifre alınarak protein
sentezleniyor. Kaç su açığa çıkar?
(Durdurucu KODON dikkate alınacak)
Çözümü:
→mRNA molekülü, DNA' nın anlamlı ipliğinden sentezlendiğinden; mRNA’ da 3600 nükleotid bulunur.
→Her bir KODON 3 nükleotidten oluştuğundan, mRNA molekülünde;
bulunur.
→Durdurucu KODON da dikkate alındığından;
kullanılır.
n (Amino asit) ------------> Protein + (n-1) H2O
1199 (Amino asit) --------> Protein + 1198 H2O
açığa çıkar.
Örnek 2: Bir DNA molekülünde, protein sentezi için şifre veren GEN' de 3000 nükleotid vardır.
Bu genden şifre alınarak protein sentezleniyor. Üretilen proteinde kaç peptid bağı bulunur?
(Durdurucu KODON dikkate alınacak)
Çözümü:
→Bir gen; tamamlayıcı ve anlamlı iplik olmak üzere iki iplikten oluşur.
→Gende 3000 nükleotid bulunduğundan; her bir iplikte 1500 nükleotid bulunur.
→DNA’ nın anlamlı ipliğinden mRNA sentezlendiğinden; mRNA’ da 1500 nükleotid bulunur.
→Her bir KODON 3 nükleotidten oluştuğundan, mRNA’ da:
bulunur.
→Durdurucu KODON da dikkate alındığından;
kullanılır.
n (Amino asit) ------------> Protein + (n-1) H2O
499 (Amino asit) --------> Protein + 498 H2O
açığa çıkar.
Peptid bağı sayısı = Açığa çıkan su sayısı olduğundan;
498 Peptid bağı kurulur.
Örnek 3: Bir protein sentezi sırasında 1000 su açığa çıkmaktadır.
Bu protein sentezi için şifre veren DNA' nın anlamlı ipliğinde kaç nükleotid bulunur?
(Durdurucu KODON dikkate alınacak)
Çözümü:
n (Amino asit) ------------> Protein + (n-1) H2O
1001 (Amino asit) --------> Protein + 1000 H2O
→Üretilen protein molekülünde 1001 amino asit kullanılmıştır.
→Durdurucu KODON da dikkate alındığından;
kullanılmıştır.
→Her bir KODON 3 nükleotidten oluştuğundan, mRNA' da:
1002 x 3 = 3006 nükleotid bulunur.
→mRNA’ daki nükteotid sayısı, DNA’ nın anlamlı ipliğindeki nükleotid sayısına eşit olduğundan;
bulunur.
Örnek 4: Bir protein sentezi sırasında 128 su açığa çıkmaktadır. Bu protein sentezi için şifre veren GEN’ de
kaç nükleotid bulunur?
(Durdurucu KODON dikkate alınacak)
Çözümü:
n (Amino asit) ------------> Protein + (n-1) H2O
129 (Amino asit) --------> Protein + 128 H2O
→Üretilen proteinde 129 amino asit kullanılmıştır.
→Durdurucu KODON da dikkate alındığından;
kullanılmıştır.
→Her bir KODON 3 nükleotidten oluştuğundan, mRNA' da;
130 x 3 = 390 nükleotid bulunur.
→mRNA’ daki nükteotid sayısı, DNA’ nın anlamlı ipliğindeki nükleotid sayısına eşit olduğundan;
nükleotid bulunur.
→Protein sentezi için şifre veren GEN’ deki nükleotid sayısı istenildiğinden; DNA' nın anlamlı ve tamamlayıcı
ipliğindeki toplam nükleotid sayısı dikkate alınır.
nükleotid bulunur.
Örnek 5: 700 amino asitten oluşmuş bir protein sentezlemek için;
a) Kaç nükleotidten oluşmuş bir mRNA molekülü kullanılır?
b) Kullanılan mRNA’ da en çok kaç çeşit KODON bulunabilir?
c) Bu protein sentezinde en çok kaç çeşit ANTİKODON kullanılabilir?
(Durdurucu KODON dikkate alınacak)
Çözümü:
a)
→700 amino asitten oluşmuş bir protein sentezlemek için şifre veren 700 KODON kullanılır.
→Durdurucu KODON da dikkate alındığından;
kullanılır.
→Her bir KODON 3 nükleotidten oluştuğundan, kullanılan mRNA' da;
701 x 3 = 2103 nükleotid bulunur.
b)
→Bir canlıda en çok 64 çeşit KODON bulunabilir.
→Bu kodonlardan sadece 61 tanesi amino asit şifreler.
→3 tanesi ise amino asit şifrelemez. (UAA, UGA, UAG)
→Bu kodonlara durdurucu ya da stop kodonları denir.
→Her bir mRNA molekülünde, bu durdurucu kodonlardan sadece bir tanesi bulunur.
→Bu nedenle bir mRNA molekülünde, aynı anda en çok 62 çeşit KODON bulanabilir.
c)
→Durdurucu kodonların antikodonu bulunmaz.
→Bu nedenle canlılarda en fazla 61 çeşit ANTİKODON bulunur.
→700 amino asitten oluşmuş bir proteinin sentezinde, en fazla 61 çeşit ANTİKODON kullanılabilir.
Protein sentezinin mekanizması
